Otoczenie regulacyjne

Warunki prawne prowadzenia działalności w zakresie wytwarzania regulowane są przede wszystkim przez:

  1. Prawo energetyczne.
  2. Rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 17 września 2010 r. w sprawie szczegółowych zasad kształtowania i kalkulacji taryf oraz rozliczeń z tytułu zaopatrzenia w ciepło.
  3. Wsparcie dla kogeneracji.
  4. Regulacje unijne.

Wpływ otoczenia regulacyjnego na działalność firmy

Koncesje

Działalność polegająca na wytwarzaniu energii elektrycznej i ciepła podlega koncesjonowaniu. PGNiG TERMIKA SA posiada koncesję na obrót energią elektryczną, obowiązującą do 31 grudnia 2030 r., oraz udzielone na okres do 31 grudnia 2025 r. koncesje na:

  • wytwarzanie ciepła,
  • przesyłanie i dystrybucję ciepła,
  • wytwarzanie energii elektrycznej.

Taryfy

Do 31 lipca 2014 r. obowiązywała taryfa dla ciepła wytworzonego w źródłach wytwórczych PGNiG TERMIKA, tj. Ec Żerań, Ec Siekierki, Ec Pruszków, C Wola i C Kawęczyn, oraz przesyłu i dystrybucji ciepła za pomocą sieci ciepłowniczej zasilanej z Ec Pruszków. W dniu 8 lipca 2014 r. Prezes URE zatwierdził nową taryfę, która obowiązuje od 1 sierpnia 2014 r.

Ponadto do 31 grudnia 2014 r. spółkę obowiązywały taryfy na przesył ciepła sieciami ciepłowniczymi w rejonach Marsa Park, Annopol, Marynarska, Chełmżyńska, Jana Kazimierza. W dniu 18 listopada 2014 r. Prezes URE zatwierdził nowe taryfy na przesył ciepła w tych rejonach. Taryfy będą obowiązywały w okresie od 1 stycznia 2015 r. do 31 lipca 2016 r.

Od 30 kwietnia 2015 r. obowiązuje taryfa na wytwarzanie ciepła w Ciepłowni Regaty i przesył ciepła siecią ciepłowniczą na terenie osiedla Regaty.

Wsparcie dla wysokosprawnej kogeneracji w 2015 r. wynikało z mechanizmu opartego na świadectwach pochodzenia. Po zmianach w 2014 r., polegających m.in. na wprowadzeniu możliwości rozliczania obowiązku w zakresie energii z kogeneracji wyłącznie przy wykorzystaniu świadectw z jednego roku, wartość rynkowa świadectw jest zbliżona do wartości opłat zastępczych wyznaczanych przez Prezesa URE, które wynosiły:

  • Ozg = 121,6 [zł/MWh]
  • Ozk = 11,0 [zł/MWh]
  • Ozm = 63,3 [zł/MWh]

Obecny mechanizm został przywrócony w 2014 r. i będzie obowiązywać do końca 2018 r., ale w Komisji Europejskiej wciąż prowadzone są prace w zakresie oceny jego zgodności z prawem Unii Europejskiej.

Dzięki dochodom ze sprzedaży praw majątkowych wynikających ze świadectw pochodzenia producenci uzyskują dodatkowe przychody pozwalające na zapewnienie opłacalności ekonomicznej produkcji energii elektrycznej w wysokosprawnej kogeneracji.

Krótki czas, jaki pozostał do końca funkcjonowania systemu świadectw pochodzenia (31.12.2018 r.), powoduje, że system jest nieskuteczny w zakresie generowania impulsów inwestycyjnych.

Obecnie trwają prace nad przygotowaniem systemu wsparcia dla jednostek wysokosprawnej kogeneracji w długoterminowej perspektywie, po 2018 r. W przygotowanie nowego systemu wsparcia dla kogeneracji zaangażowały się cztery izby: IGCP, PTEZ, IGG, IEPiOE, skupiające wszystkich najważniejszych producentów energii w kogeneracji. Przygotowywany nowy system będzie zgodny z nowymi zasadami pomocy publicznej obowiązującymi w krajach UE, będzie zapewniał rentowność inwestowania w nowe moce kogeneracyjne i wspierał realizację celów polityki energetyczno- klimatycznej do 2030 r.

Przydział darmowych praw do emisji Spółka otrzymała w 2015 r. bezpłatne uprawnienia do emisji:

  • ciepła za 2015 r. na mocy Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 10 kwietnia 2015 r. zmieniającego rozporządzenie w sprawie wykazu instalacji innych niż wytwarzające energię elektryczną, objętych systemem handlu uprawnieniami do emisji gazów cieplarnianych w okresie rozliczeniowym rozpoczynającym się od dnia 1 stycznia 2013 r., wraz z przyznaną im liczbą uprawnień do emisji (Dz.U. poz. 558),
  • energii elektrycznej na podstawie złożonego sprawozdania rzeczowo-finansowego z realizacji inwestycji i modernizacji za okres od 1 lipca 2013 r. do 30 czerwca 2014 r., zgłoszonych do Krajowego Planu Inwestycyjnego, na mocy Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 13 kwietnia 2015 r. zmieniającego rozporządzenie w sprawie wykazu instalacji wytwarzających energię elektryczną, objętych systemem handlu uprawnieniami do emisji gazów cieplarnianych w okresie rozliczeniowym rozpoczynającym się od dnia 1 stycznia 2013 r., wraz z przyznaną im liczbą uprawnień do emisji (Dz.U. poz. 555), według ustalonych przydziałów za 2014 r.

Regulacje unijne

Konkluzje z posiedzenia Rady Europejskiej, które zostały przyjęte w dniach 23-24 października 2014 r., określają cele polityki energetyczno-klimatycznej na lata 2020-2030. Nowe cele zakładają redukcję emisji gazów cieplarnianych o 40% do 2030 r. (vs 1990 r.), wzrost udziału energii z odnawialnych źródeł energii o 27% (cel wiążący na poziomie UE) oraz poprawę efektywności energetycznej o 27% (cel indykatywny).

Nowela Dyrektywy ETS

W połowie 2015 r. pojawił się projekt noweli Dyrektywy ustanawiającej system handlu uprawnieniami do emisji gazów cieplarnianych na okres po 2021 r. Nowela Dyrektywy podtrzymująca cel redukcji emisji CO2 w 2030 r. przez sektory objęte ETS o 43% w odniesieniu do 2005 r., w proponowanym tempie 2,2% po 2021 r. (obecnie 1,74%). Projekt zakłada skrócenie listy sektorów narażonych na ucieczkę CO2 do około 50. Ponadto, zgodnie z nowelą, benchmarki stanowiące podstawę ustalania wielkości przydziału emisji, mają być obniżane o 1% na każdy rok, licząc od 2008 r. (roku pozyskania danych historycznych) do środkowego roku okresu rozliczeniowego, czyli mogą zmienić się o 17%. Komisja zastrzega sobie jednak możliwość korekty tego trendu o +/- 0,5%, co może spowodować wymuszenie postępu technologicznego nawet o 1,5% w skali roku.

Zgodnie z projektem Polska otrzymać ma aż 43% środków z Funduszu Modernizacyjnego. Mechanizm przydziału bezpłatnych uprawnień do emisji jest przedmiotem ustaleń pomiędzy Ministerstwem Gospodarki a Komisją Europejską.

Nowelizacja wytycznych BAT dla branży LCP

Z końcem 2015 r. zakończyły się negocjacje dotyczące treści projektu nowelizacji dokumentu referencyjnego BAT dla branży dużych obiektów spalania. Ze względu na swoje umocowanie w prawie krajowym, wypracowany kształt Konkluzji BAT (najważniejsza część dokumentu referencyjnego BAT) wyznaczy środowiskowe ramy dla definiowania przyszłości sektora dużych obiektów energetycznego spalania od 2020 r. Dopuszczalne wielkości emisji z dokumentu, a także sposoby ich monitorowania i rozliczania, będą wiążącą podstawą w postępowaniach o udzielenie pozwoleń zintegrowanych. Wytyczne BAT w znaczący sposób zaostrzają normy emisyjne dla źródeł większych niż 50 MW opalanych węglem kamiennym. Dodatkowo Konkluzje BAT poszerzają istniejącą listę kontrolowanych zanieczyszczeń o wymagania emisyjne, m.in. dla Hg, HCl, HF i N2O.

Zestawienie ustalonych dopuszczalnych wielkości emisji z projektu Konkluzji BAT z kosztami dostosowania do nich instalacji w wielu przypadkach podważa rentowność ich dalszej eksploatacji. Jako rozwiązanie ostateczne, w przypadku braku możliwości dostosowania instalacji do wymagań BAT, istnieje możliwość skorzystania z odstępstwa. Będzie ono jednak udzielane tylko w uzasadnionych i indywidualnych przypadkach, popartych analizą techniczno-ekonomiczną. Zgodnie z harmonogramem w połowie 2016 r. dokument ma być formalnie przyjęty na szczeblu UE, co oznacza, że jego wymagania emisyjne będą miały zastosowanie od 2020 r.

Ustalenia Szczytu Klimatycznego COP21 w Paryżu

Do najważniejszych ustaleń Szczytu, które zostały zawarte w grudniu 2015 r. w Nowym porozumieniu klimatycznym, należy zaliczyć:

  • uznanie, że jedynie solidarne wysiłki wszystkich państw, zgodne z suwerennie określonymi przez nie celami i działaniami, mogą zapewnić możliwość zrównoważonego rozwoju, zwłaszcza najbiedniejszym krajom, oraz zagwarantować bezpieczeństwo obecnym i przyszłym pokoleniom mieszkańców naszej planety;
  • zapewnienie ustabilizowania stężenia gazów cieplarnianych w atmosferze na takim poziomie, aby nie przekroczyć globalnego wzrostu temperatury na powierzchni planety o 2°C;
  • aby powyższy cel zrealizować, potrzebne jest zaangażowanie wszystkich krajów, szczególnie największych gospodarek. Zaznaczono, że kraje rozwijające się będą mogły liczyć na pomoc krajów bogatszych w realizacji celów globalnej polityki klimatycznej.

W związku z zawarciem nowego porozumienia klimatycznego UE będzie podtrzymywała przyjęte cele redukcyjne na 2030 r.

Ochrona środowiska

Implementacja Dyrektywy o emisjach przemysłowych (IED) do prawa polskiego oraz opracowywane obecnie konkluzje najlepszej dostępnej techniki (BAT) stawiają przed Spółką wyzwania w zakresie redukcji emisji przemysłowych, czemu naprzeciw wychodzi opracowany wieloletni plan inwestycyjny, który adresuje zidentyfikowane zaostrzenia prawa środowiskowego.

Ryzyka

Utrzymanie udziału w rynku ciepła sieciowego

 
 

Rozbudowa miejskiej spalarni odpadów komunalnych spowoduje dostarczenie większej ilości ciepła do miejskiej sieci ciepłowniczej. Wpłynie to na zmianę udziału PGNiG TERMIKA w produkcji ciepła dla miejskiej sieci ciepłowniczej miasta stołecznego Warszawy z obecnego poziomu 98% do poziomu 95% w 2019 r.

Współpraca z Veolia Energia Warszawa SA (VEW) w zakresie pozyskiwania nowych odbiorców ciepła, a także przyłączanie nowych obszarów zachodniej Warszawy do miejskiej sieci ciepłowniczej powinny w znaczny sposób zredukować potencjalne przyszłe spadki produkcji zakładów wytwórczych PGNiG TERMIKA.

W listopadzie 2014 r. zostało podpisane porozumienie pomiędzy PGNiG TERMIKA i VEW SA o partnerstwie energetycznym w mieście stołecznym Warszawa. Zapisy w nim zawarte określały ogólne zasady współpracy obydwu spółek na rzecz optymalizacji i rozwoju warszawskiego systemu ciepłowniczego. Efektem prac są uzgodnione treści umów w zakresie świadczenia usług rozwoju rynku ciepła w Warszawie, a także zaprojektowania i budowy do 31 grudnia 2020 r. magistrali ciepłowniczej łączącej systemy ciepłownicze Warszawy i Pruszkowa. Magistrala ma służyć jako główne źródło zasilania dla systemu w Pruszkowie. Zakłada się, że z wykorzystaniem nowej infrastruktury do Pruszkowa przetransportowane będzie co najmniej 770 TJ/rok ciepła wyprodukowanego przez warszawskie zakłady PGNiG TERMIKA.

Umowa o świadczenie usług w zakresie rozwoju rynku w Warszawie zakłada wynagradzanie skutecznych działań VEW prowadzących do wzrostu netto rynku ciepła w Warszawie. Przyjęto formułę „success fee”, aby zachęcić wykonawcę usługi do jak najbardziej efektywnego realizowania postawionych celów. Działania te mają przekładać się na dodatkową moc zamówioną w źródłach PGNiG TERMIKA oraz dodatkowo sprzedany, w związku z nowymi mocami w systemie, wolumen ciepła. Zakłada się przy tym wzrost efektywnego wykorzystania kogeneracji co przełoży się na dodatkowo wyprodukowaną energię elektryczną. Umowa jest czasowa i obowiązywać ma do 2027 r. W pierwszych 3 latach jej trwania (2016-2018) spodziewany jest wzrost rynku na poziomie 152 MW netto.

Zaostrzenie norm emisji gazów i pyłów

 
 

Zaostrzenie norm emisji gazów i pyłów od 2016 r., a także zapowiadana publikacja Konkluzji związanych z Najlepszą Dostępną Techniką (BAT) i ich stosowanie po 2020 r. wymuszają obecnie procesy głębokich modernizacji elektrowni i elektrociepłowni. Aby sprostać zaostrzonym wymaganiom emisyjnym, PGNiG TERMIKA, w ramach Wieloletniego Planu Inwestycyjnego, sukcesywnie modernizuje swoje jednostki wytwórcze. Istnieje ryzyko związane z technicznymi i ekonomicznymi aspektami dostosowania instalacji eksploatowanych przez Spółkę. W chwili obecnej nieznane są mechanizmy uzyskiwania odstępstw od Konkluzji BAT.

Urząd Regulacji Energetyki
Wysokosprawna kongeneracja - równoczesne wytwarzanie energii cieplnej i energii elektrycznej przy osiąganiu oszczędności energii pierwotnej powyżej 10%.
Jednostkowa Opłata Zastępcza.
Ozg - nie niższa niż 15% i nie wyższa niż 110% średniej ceny sprzedaży e. elektr. na rynku konkurencyjnym.
Ozk - nie niższą niż 15% i nie wyższą niż 40% średniej ceny sprzedaży e. elektr. na rynku konkurencyjnym.
Ozm - nie niższa niż 30% i nie wyższa niż 120% średniej ceny sprzedaży e. elektr. na rynku konkurencyjnym.
IGCP - Izba Gospodarcza Ciepłownictwo Polskie
PTEZ - Polskie Towarzystwo Elektrociepłowni Zawodowych
IGG - Izba Gospodarcza Gazownictwa
IEPiOE - Izba Energetyki Przemysłowej i Odbiorców Energii
ETS - Wspólnotowy rynek uprawnień do emisji dwutlenku węgla
BAT - ang. Best Avaliable Technology. Najlepsza Dostępna Technologia, dokument referencyjny dla najlepszych dostępnych technik dotyczących LCP.
LCP - ang. Large Combustion Plant, duże instalacje spalania.
Hg - rtęć,
HCl - kwas solny,
HF - fluorowodór,
N2O - tlenek diazotu
Backloading - Plan zmniejszenia nadwyżki uprawnień do emisji dwutlenku węgla na rynku

Prawdopodobieństwo materializacji ryzyka

 
niskie
 
średnie
 
wysokie

Istotność ryzyka

 
niskie
 
średnie
 
wysokie
Polskie Górnictwo Naftowe i Gazownictwo SA
KRS 0000059492, NIP 525-000-80-28, kapitał zakładowy 5 900 000 000 zł – opłacony w całości
Centrala Spółki ul. M. Kasprzaka 25, 01-224 Warszawa
tel.: +48 22 589 45 55, faks: +48 22 691 82 73