40.1. Postępowanie przed Prezesem UOKiK

Postępowanie antymonopolowe rozpoczęte w dniu 28 grudnia 2010 roku

W dniu 28 grudnia 2010 roku Prezes UOKiK wszczął z urzędu postępowanie antymonopolowe w sprawie nadużywania przez PGNiG S.A. pozycji dominującej na krajowym rynku hurtowej sprzedaży gazu ziemnego, polegającej na:

• ograniczaniu zbytu ze szkodą dla kontrahentów lub konsumentów oraz
• przeciwdziałaniu ukształtowaniu się warunków niezbędnych do powstania bądź rozwoju konkurencji,

poprzez odmowę sprzedaży paliwa gazowego na zasadach umowy kompleksowej na rzecz przedsiębiorcy zamierzającego dokonywać dalszej odsprzedaży gazu ziemnego, tj. Nowy Gaz Sp. z o.o. w Warszawie.

Prezes UOKiK decyzją z dnia 5 lipca 2012 roku uznał powyższe działania PGNiG S.A. za praktykę ograniczającą konkurencję, stwierdził zaniechanie przez PGNiG S.A. stosowania tych praktyk z dniem 30 listopada 2010 roku i nałożył na PGNiG S.A. karę pieniężną w wysokości 60 milionów złotych. W dniu 24 lipca 2012 roku PGNiG S.A. odwołała się od decyzji Prezesa UOKiK do Sądu Okręgowego w Warszawie - Sądu Ochrony Konkurencji i Konsumentów. Wyrokiem z dnia 12 maja 2014 roku SOKiK oddalił odwołanie w całości i zasądził od PGNiG S.A. na rzecz Prezesa UOKiK zwrot kosztów procesu. W dniu 4 czerwca 2014 roku PGNiG S.A. zaskarżyła ww. wyrok apelacją. Do dnia sporządzenia sprawozdania nie wyznaczono terminu rozprawy apelacyjnej.

Postępowanie antymonopolowe rozpoczęte w dniu 22 lutego 2013 roku

W dniu 22 lutego 2013 roku Prezes UOKiK wszczął postępowanie w sprawie stosowania przez PGNiG S.A. praktyk naruszających zbiorowe interesy konsumentów. Prezes UOKiK zarzucił PGNiG S.A. stosowanie we wzorcach umownych, na podstawie których zawierane są umowy kompleksowe dostarczania paliwa gazowego, postanowień wpisanych do rejestru niedozwolonych postanowień umownych. PGNiG S.A dobrowolnie zobowiązała się do zmiany powyższych wzorców umownych w zakresie kwestionowanych postanowień. Prezes UOKiK decyzją z dnia 28 czerwca 2013 roku odstąpił od nałożenia na PGNiG S.A. kary finansowej i zobowiązał Spółkę do realizacji złożonego zobowiązania. W dniu 29 lipca 2014 roku PGNiG S.A. poinformowała Prezesa UOKiK o wykonaniu w  pełnym zakresie zobowiązania wynikającego z powyższej decyzji.

Postępowanie antymonopolowe rozpoczęte w dniu 3 kwietnia 2013 roku

W dniu 3 kwietnia 2013 roku Prezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów (UOKiK) wszczął postępowanie antymonopolowe w sprawie nadużywania przez PGNiG S.A. pozycji dominującej na krajowym rynku hurtowej i detalicznej sprzedaży paliwa gazowego, polegającej na przeciwdziałaniu ukształtowaniu się warunków niezbędnych do powstania bądź rozwoju konkurencji przez:

• ograniczanie odbiorcom biznesowym możliwości zmniejszania zamawianych ilości paliwa gazowego i mocy umownej,
• ograniczanie odbiorcom biznesowym możliwości odsprzedaży paliwa gazowego,
• wymaganie określenia w umowie przez odbiorców biznesowych maksymalnej ilości kupowanego paliwa gazowego przeznaczonego przez nich do dalszej odsprzedaży,
• nieprzyznanie odbiorcom hurtowym prawa do częściowej zmiany sprzedawcy.

W trakcie postępowania PGNiG S.A. złożyła do Prezesa UOKiK wniosek o wydanie decyzji zobowiązującej, w którym dobrowolnie zobowiązała się do zmiany niektórych postanowień w umowach z odbiorcami niebędącymi gospodarstwami domowymi. Prezes UOKiK decyzją z dnia 31 grudnia 2013 roku odstąpił od nałożenia na PGNiG S.A. kary finansowej i zobowiązał Spółkę do realizacji złożonego zobowiązania. PGNiG S.A. w terminach przewidzianych decyzją zobowiązującą Prezesa UOKiK wykonała obowiązki przewidziane przedmiotową decyzją. W dniu 1 sierpnia 2014 roku PGNiG Obrót Detaliczny Sp. z o.o. (PGNiG OD) przejęła dotychczasową działalność PGNiG S.A. w obszarze obrotu detalicznego gazem, przejmując tym samym wszelkie prawa i obowiązki wynikające z decyzji wydanych przez Prezesa UOKiK na podstawie Ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów w  zakresie umów, których spółka stała się stroną. PGNiG OD jest w trakcie wykonywania zobowiązania, w części przypadającej na jej zakres działania, wynikającego z decyzji Prezesa UOKiK z dnia 31 grudnia 2013 roku.

Postępowanie w sprawie niewykonania decyzji z dnia 31 grudnia 2013 roku

W dniu 17 października 2014 roku Prezes UOKiK wszczął postępowanie administracyjne w sprawie nałożenia na PGNiG S.A. oraz PGNiG Obrót Detaliczny Sp. z o.o. kary pieniężnej, o której mowa w art. 107 ustawy z dnia 16 lutego 2007 roku o ochronie konkurencji i konsumentów (Dz. U. nr 50, poz. 331 ze zm.), w związku z podejrzeniem pozostawania w zwłoce w wykonaniu punktu I).4) sentencji decyzji Prezesa UOKiK z dnia 31 grudnia 2013 roku. Tego samego dnia PGNiG S.A. oraz PGNiG OD otrzymały wezwanie do przedstawienia stanowiska w sprawie w ciągu 21 dni. W odpowiedzi na wezwanie, PGNiG S.A. oraz PGNiG OD przedstawiły uzasadnienie podjętych działań oraz stanowisko, iż działania te stanowią prawidłowe wykonanie punktu I).4) sentencji decyzji Prezesa UOKiK z dnia 31 grudnia 2013 roku. Do dnia sporządzenia sprawozdania Prezes UOKiK nie wydał rozstrzygnięcia w sprawie.

40.2. Sprawa sporna PGNiG S.A. ze spółką PBG S.A.

Spółka PBG S.A. w dniu 27 czerwca 2011 roku wystąpiła do Sądu Okręgowego przeciwko PGNiG S.A. z pozwem o zapłatę spornej kwoty, stanowiącej równowartość potrąconych przez PGNiG S.A. z wynagrodzenia PBG S.A. naliczonych kar umownych z tytułu opóźnienia w realizacji przedmiotu umowy.

W ocenie Spółki roszczenia jest niezasadne ze względu na fakt, że oddany przedmiot umowy obarczony był poważnymi wadami, a także z powodu faktycznie występujących, istotnych opóźnień w realizacji w/w umowy, uzasadniających naliczenie kar umownych. Dodatkowo, według PGNiG S.A. roszczenia powoda uległy przedawnieniu. W dniu 27 lipca 2011 roku Spółka złożyła odpowiedź na pozew, wnosząc o oddalenie powództwa w całości.

Decyzją z dnia 9 kwietnia 2012 roku Sąd postanowił skierować PBG S.A. i PGNiG S.A. do mediacji. W dniu 20 września 2012 roku została zawarta Ugoda pozasądowa pomiędzy PGNiG S.A. a PBG S.A. w upadłości układowej. W wyniku ugody PBG S.A. cofnęło w całości, za zgodą nadzorcy sądowego spółki, powództwo rozpoznawane przed Sądem Okręgowym.

Postanowieniem z dnia 31 października 2012 roku Sąd Okręgowy umorzył postępowanie w sprawie.

W dniu 13 czerwca 2012 roku została ogłoszona upadłość spółki PBG S.A. z możliwością zawarcia układu. W dniu 21 września 2012 roku, do Sądu Rejonowego w Poznaniu do Spraw Upadłościowych i Naprawczych, zostało złożone przez pełnomocnika PGNiG S.A. Zgłoszenie Wierzytelności względem upadłej Spółki PBG S.A., które obejmowało m.in. wierzytelność z tytułu wadliwego wykonania inwestycji „Budowa Odazotowni Grodzisk”. Na liście wierzytelności nie uznano wierzytelności zgłoszonych w odniesieniu do umowy o realizację inwestycji „Budowa Odazotowni Grodzisk”. W związku ze zbliżającym się terminem przedawnienia roszczeń zgłoszonych do masy upadłości spółki PBG S.A., PGNiG S.A. dopełniła aktu staranności w celu przerwania biegu terminu przedawnienia roszczeń wynikających z umowy. W tym celu, w dniu 5 listopada 2013 roku, pełnomocnik PGNiG S.A. wniósł do Sądu Rejonowego Poznań – Stare Miasto w Poznaniu wniosek o zawezwanie do próby ugodowej. We wniosku tym zawezwano wszystkich członków konsorcjum – strony umowy na wykonanie inwestycji „Budowa Odazotowni Grodzisk” – do zapłaty na rzecz PGNiG S.A. kwoty 159 milionów złotych tytułem odszkodowania za szkodę wynikającą z nienależytego wykonania umowy o generalną realizację inwestycji „Budowa Odazotowni Grodzisk”.

W dniu 18 lutego 2014 roku spółka PGNiG S.A. została wezwana do uiszczenia zaliczki na potrzeby tłumaczenia wniosku o zawezwanie do próby ugodowej w terminie do dnia 25 lutego 2014 roku. Termin posiedzenia ugodowego został wyznaczony na dzień 16 września 2014 roku.

W dniu 16 września 2014 roku Sąd Rejonowy Poznań – Stare Miasto w Poznaniu X Wydział Gospodarczy przystąpił do rozpoznania wniosku PGNiG S.A. o zawezwanie do próby ugodowej z dnia 4 listopada 2013 roku. Z uwagi na nieprawidłową reprezentację strony wezwanej Sąd postanowił wezwać do udziału nadzorcę sądowego i odroczył posiedzenie do dnia 7 listopada 2014 roku.

W dniu 7 listopada 2014 roku przed Sądem Rejonowym Poznań – Stare Miasto odbyło się posiedzenie w przedmiocie wniosku PGNiG S.A. wobec PBG S.A. w upadłości układowej o zawezwanie do próby ugodowej w zakresie roszczeń PGNiG S.A. o odszkodowanie na gruncie kontraktu dotyczącego inwestycji „Budowa Odazotowni Grodzisk”. Ze względu na brak reprezentacji ze strony nadzorcy sądowego mimo prawidłowego powiadomienia o terminie posiedzenia, do zawarcia ugody nie doszło, co kończy postępowanie w tym zakresie w odniesieniu do PBG S.A.

W stosunku do dwóch pozostałych podmiotów, które objęto wnioskiem, tj. Chart Inc. oraz Thermo Design, sprawa pozostaje zawieszona przez okres roku liczonego od dnia 17 marca 2014 roku do czasu uiszczenia zaliczki na poczet kosztów tłumaczenia wniosku wraz z załącznikami w celu dostarczenia go tym podmiotom. Uiszczenie zaliczki spowoduje podjęcie postępowania, natomiast jej niewpłacenie w terminie roku od dnia zawieszenia, doprowadzi do umorzenia postępowania bez skutku w postaci przerwania biegu terminu przedawnienia roszczeń PGNiG S.A. wobec pozostałych wykonawców.