Import
PGNiG jest największym importerem gazu ziemnego do Polski. Surowiec jest sprowadzany z Rosji, Niemiec oraz Czech. Obecna infrastruktura gazownicza umożliwia import gazu ziemnego z kierunków:
- wschodniego – poprzez punkty zdawczo-odbiorcze: Drozdowicze i Zosin (na granicy polsko-ukraińskiej), Kondratki, Wysokoje oraz Tietierowka (na granicy polsko-białoruskiej);
- zachodniego – poprzez punkt zdawczo-odbiorczy w Lasowie;
- południowego – poprzez punkt zdawczo-odbiorczy w Branicach lub alternatywnie w Głuchołazach oraz nowo wybudowany interkonektor w rejonie Cieszyna, łączący polski i czeski system gazowniczy.
W 2011 roku PGNiG sprowadziło do Polski ok. 10,915 mld m³ gazu wysokometanowego, z czego 9,34 mld m³ (85,53%) pochodziło od rosyjskiego dostawcy – spółki OOO Gazprom Export, ok. 716 mln m³ (6,56%) od niemieckiej spółki Verbundnetz Gas AG (VNG), ok. 397 mln m³ (3,64%) od szwajcarskiej spółki Vitol SA, a także ok. 380 mln m³ (3,48%) od PGNiG Sales and Trading.
W minionym roku PGNiG rozpoczęło realizację dostaw gazu ziemnego z wykorzystaniem przesyłu zwrotnego tzw. wirtualnego rewersu (ang.: virtual reverse flow) na gazociągu jamalskim:
- PGNiG złożyło do OGP Gaz-System SA wniosek o świadczenie krótkoterminowej usługi wirtualnego rewersu na gazociągu jamalskim w okresie listopad – grudzień 2011 roku,
- Następnie PGNiG złożyło do OGP Gaz-System SA kolejny wniosek o świadczenie usługi wirtualnego rewersu na gazociągu jamalskim w okresie styczeń 2012 – grudzień 2015. OGP Gaz-System SA, w wyniku przeprowadzenia procedury przydziału dostępnej zdolności polskiego odcinka gazociągu jamalskiego dla usług długoterminowego przesyłania zwrotnego, zawarł z PGNiG umowę o świadczenie tej usługi na warunkach przerywanych.
Zamówione moce przesyłowe wykorzystane zostały do przesyłu gazu ziemnego, pozyskanego na rynku niemieckim (VTP Gaspool) relatywnie tańszego w stosunku do tego pozyskiwanego na podstawie Kontraktu Jamalskiego.
W wyniku działań modernizacyjnych istniejącego punktu zdawczo-odbiorczego Lasów na granicy z Niemcami (połączenie dwukierunkowe), nastąpiło zwiększenie przepustowości interkonektora, a tym samym zwiększenie możliwości importu gazu ziemnego z kierunku Niemiec o ok. 0,5 mld m³/rok do łącznej wielkości ok. 1,5 mld m³/rok. Zwiększona przepustowość w punkcie Lasów została udostępniona od stycznia 2012 roku.
W III kwartale 2011 roku rozpoczęto eksploatację połączenia międzysystemowego z Czechami, w rejonie Cieszyna, o przepustowości ok. 0,5 mld m³ rocznie. Gazociąg do Czech jest kolejnym po interkonektorze w Lasowie i wirtualnym rewersie połączeniem międzysystemowym Polski z systemem gazowniczym Unii Europejskiej.
Połączenia międzysystemowe znacząco wpływają na bezpieczeństwo energetyczne kraju, stanowiąc jednocześnie potencjalny kierunek dostaw awaryjnych. Interkonektory pozwalają także na swobodną wymianę handlową pomiędzy krajami Unii Europejskiej i umożliwiają większą integrację gospodarczą państw członkowskich.
Ponadto spółka Polskie LNG (w której 100% udziałów posiada OGP Gaz-System SA) prowadzi projekt budowy terminalu LNG w Świnoujściu. W pierwszej fazie (do 2014 roku) terminal będzie miał przepustowość 5 mld m³ gazu. Zakontraktowane przez PGNiG dostawy w ilości 1 mln ton skroplonego gazu ziemnego rocznie (ok. 1,335 mld m³ gazu ziemnego) rozpoczną się w połowie 2014 roku.
Sprzedaż
PGNiG jest największym w kraju sprzedawcą gazu ziemnego wysokometanowego i zaazotowanego wprowadzanego do systemu przesyłowego i dystrybucyjnego. Obrót gazem regulowany jest przez Ustawę Prawo energetyczne, a ceny gazu są ustalane na podstawie taryf zatwierdzanych przez Prezesa URE. W 2011 roku PGNiG sprzedało 14,38 mld m³ gazu ziemnego, z czego 13,70 mld m³ (tj. 95,3%) w ramach segmentu Obrót i Magazynowanie.
Sprzedaż gazu ziemnego w Polsce opiera się na dwóch systemach:
- sieci gazu wysokometanowego, do którego trafia gaz z importu ze złóż znajdujących się
w południowej Polsce oraz gaz uzyskany w odazotowniach gazu zaazotowanego, pochodzący ze złóż położonych na zachodzie kraju; - sieci gazu zaazotowanego, którym doprowadzany jest gaz z kopalń do odazotowni oraz do klientów ze złóż zlokalizowanych na Niżu Polskim.
Największymi klientami PGNiG pod względem wolumenu sprzedaży gazu jest przemysł chemiczny, petrochemiczny, hutnictwo oraz odbiorcy domowi. Najliczniejszą grupą odbiorców gazu ziemnego (ok. 6,5 mln) byli odbiorcy domowi, którzy stanowili ok. 97% liczby klientów PGNiG. Udział tej grupy odbiorców w wolumenie sprzedaży gazu przez PGNiG w segmencie Obrót i Magazynowanie stanowił ok. 27,2%.
W marcu 2011 roku została podpisana umowa kompleksowa na dostawy paliwa gazowego pomiędzy PGNiG a Elektrociepłownią Stalowa Wola SA. Paliwo gazowe przeznaczone będzie na zasilenie bloku gazowo-parowego. Planowany roczny wolumen odbioru paliwa gazowego wynosi ok. 540 mln m³. Umowa została zawarta na 14 lat od dnia rozpoczęcia dostaw. Rozpoczęcie realizacji umowy nastąpi po spełnieniu warunków zawieszających określonych w umowie. Szacunkowa wartość umowy w całym okresie jej obowiązywania wynosi ok. 9,7 mld zł.
W listopadzie 2011 roku PGNiG i Grupa LOTOS SA podpisały aneks do umowy kompleksowej na dostawę paliwa gazowego z dnia 16 czerwca 2010 roku. Na mocy aneksu zmianie uległ termin rozpoczęcia dostarczania paliwa gazowego do Grupy LOTOS SA z dnia 16 grudnia 2011 roku na dzień 30 kwietnia 2012 roku. Aneks wprowadza także zmianę w planowanej docelowej wielkości rocznych dostaw gazu z 447 mln m³ na 585 mln m³. Szacunkowa wartość umowy w okresie 5 lat wynosi ok. 3,2 mld złotych.
Tranzyt
PGNiG jest współudziałowcem spółki EuRoPol GAZ, będącej właścicielem i operatorem gazociągu jamalskiego na terytorium Polski. Gaz pochodzący z północnej Rosji transportowany jest gazociągiem Jamał – Europa o łącznej długości 4 196 km do krajów Europy Zachodniej. Przez terytorium Polski biegnie 682 km gazociągu o średnicy 1,4 m, który ma dwa punkty zdawczo-odbiorcze zlokalizowane we Włocławku i Lwówku Wielkopolskim. W 2011 roku przez terytorium Polski za pośrednictwem gazociągu jamalskiego przetransportowano 27,7 mld m³ gazu ziemnego, analogicznie do roku 2010.
