Informacja dodatkowa do skonsolidowanego sprawozdania finansowego – spis treści

35. Pochodne instrumenty finansowe

Metody wyceny pochodnych instrumentów finansowych

Zgodnie z Międzynarodowymi Standardami Sprawozdawczości Finansowej, Grupa wykazuje w sprawozdaniu finansowym wszystkie pochodne instrumenty finansowe wycenione w wartości godziwej.
Na dzień 31 grudnia 2013 roku Grupa posiadała następujące rodzaje instrumentów pochodnych: Cross Currency Interest Rate Swap (CCIRS), Interest Rate Swap (IRS), zakupione walutowe opcje call europejskie i azjatyckie, zakupione i sprzedane kontrakty forward walutowe oraz towarowe (z dostawą fizyczną), zakupione i sprzedane kontrkty futur es (bez dostawy fizycznej), a także zakupione kontrakty forward rozliczane do średniej. Ponadto, w 2013 roku Grupa zabezpieczała ryzyko towarowe korzystając z opcji azjatyckich call, strategii risk reversal (zakupione opcje towarowe azjatyckie call i sprzedane opcje put) oraz zakupionych swapów towarowych.
Wycena do wartości godziwej opcji walutowych call została przeprowadzona według modelu Garmana-Kohlhagena, natomiast wycena towarowych opcji azjatyckich call i put została przeprowadzona wg modelu Espen Levy-ego. Wycena kontraktów forward, forward rozliczany do średniej, swap oraz transakcji CCIRS i IRS do wartości godziwej dokonywana jest metodą dyskontową. Do wyceny wykorzystano dane rynkowe, dotyczące: stóp procentowych, kursów walutowych, basis spread'ów cen towarów i zmienności towarowej (volatility) na dzień 31 grudnia 2013 roku.

Rachunkowość zabezpieczeń

Jednostka Dominująca stosuje rachunkowość zabezpieczeń przepływów środków pieniężnych dla transakcji walutowych oraz transakcji towarowych, a także rachunkowość zabezpieczeń wartości godziwej dla udzielonej pożyczki. Szczegółowe zasady zostały przedstawione w punkcie 2.3.13.

Pochodne instrumenty finansowe

Dane w milionach złotych

Instrument zabezpieczany Wycena do wartości godziwej instrumentu
Wartość nominalna w walucie Waluta/aktywo Data wymagalności Cena lub przedział ceny realizacji instrumentu 31 grudnia 2013 31 grudnia 2012 Zabezpieczane ryzyko
Cross Currency Interest Rate Swap  
euroobligacje 500 EUR powyżej 3 lat 4,1580 108 82 ryzyko walutowe i stopy procentowej
pożyczka 3 900 NOK 1–3 m-cy 0,5051 (25) - ryzyko walutowe i stopy procentowej
pożyczka 1 150 NOK 1–3 m-cy 0,5664 64 - ryzyko walutowe i stopy procentowej
pożyczka 730 NOK 1–3 lata 0,5595 35 - ryzyko walutowe i stopy procentowej
pożyczka 4 350 NOK powyżej 3 lat 0,5033 (14) - ryzyko walutowe i stopy procentowej
pożyczka 5 244 NOK 1–3 lata 0,5198 - (317) ryzyko walutowe i stopy procentowej
pożyczka 481 NOK 1–3 lata 0,5684 - 3 ryzyko walutowe i stopy procentowej
168 (232)
Interest Rate Swap  
pożyczka 1 500 PLN powyżej 3 lat - (23) - ryzyko stopy procentowej
(23)  
Forward  
pożyczka 333 NOK 1–3 m-cy 0,4978 1 - ryzyko walutowe
płatności za gaz 10 EUR 1–3 m-cy 4,2659 (1) - ryzyko walutowe
płatności za gaz 29 EUR 3–12 m-cy 4,2189 (1) - ryzyko walutowe
płatności za gaz 130 USD 1–3 m-cy 3,1221 (14) - ryzyko walutowe
płatności za gaz 80 USD 3–12 m-cy 3,1234 (7) - ryzyko walutowe
płatności za gaz 24 EUR 1–3 m-cy 4,2889 (3) - ryzyko walutowe
płatności za gaz 78 EUR 3–12 m-cy 4,2660 (6) - ryzyko walutowe
Kurs EUR/PLN 1 EUR do 1 m-ca 4,4530 - - ryryko kursowe
Kurs EUR/PLN 1 EUR do 1 m-ca 4,4300 - - ryryko kursowe
Kurs EUR/PLN 1 EUR 6–12 m-cy 4,2195 - - ryryko kursowe
płatności za gaz 27 EUR do 1 m-ca 4,1665 - (2) ryzyko walutowe
płatności za gaz 34 EUR 1–3 m-cy 4,1739 - (2) ryzyko walutowe
płatności za gaz 150 USD do 1 m-ca 3,3414 - (36) ryzyko walutowe
płatności za gaz 210 USD 1–3 m-cy 3,2690 - (31) ryzyko walutowe
płatności za gaz 60 USD 3–6 m-cy 3,2338 - (5) ryzyko walutowe
Kurs EUR/PLN 4 EUR do 1 m-ca 4,2422 - - ryzyko walutowe
Kurs EUR/PLN 2 EUR 1–3 lata 4,4419 - - ryzyko walutowe
(31) (76)
Futures  
działalność tradingowa 1 energia elektryczna 1–3 m-cy 151,307 7 - ryzyko cen energii
działalność tradingowa 1 energia elektryczna 1–3 m-cy 151,307 (3) - ryzyko cen energii
działalność tradingowa 10 energia elektryczna 3–12 m-cy 151,848 8 - ryzyko cen energii
działalność tradingowa 10 energia elektryczna 3–12 m-cy 151,848 (12) - ryzyko cen energii
działalność tradingowa 0,2 gaz TGE 1–3 m-cy 116,820 1 - ryzyko cen gazu
działalność tradingowa 1 gaz TGE 3–12 m-cy 114,853 - - ryzyko cen gazu
1 -
Opcje call  
płatności za gaz 35 EUR 1–3 m-cy 4,3826 - - ryzyko walutowe
płatności za gaz 21 EUR 3–12 m-cy 4,3515 1 - ryzyko walutowe
płatności za gaz 188 EUR 1–3 m-cy 4,4278 - - ryzyko walutowe
płatności za gaz 265 EUR 3–12 m-cy 4,3848 6 - ryzyko walutowe
platności za gaz 160 USD 1–3 m-cy 3,3566 - - ryzyko walutowe
platności za gaz 180 USD 3–12 m-cy 3,3077 5 - ryzyko walutowe
płatności za gaz 90 USD do 1 m-ca 3,4742 - - ryzyko walutowe
płatności za gaz 290 USD 1–3 m-cy 3,4839 - 2 ryzyko walutowe
płatności za gaz 30 USD 3–6 m-cy 3,4583 - 1 ryzyko walutowe
płatności za gaz 31 EUR do 1 m-ca 4,2552 - - ryzyko walutowe
płatności za gaz 117 EUR 1–3 m-cy 4,2670 - 2 ryzyko walutowe
12 5
Opcje put  
wpływ ze sprzedaży w walucie 1  EUR  do 1 m-ca kurs wykonania PUT 4,1100; kurs wykonania CALL 4,2545 - - ryzyko kursowe
wpływ ze sprzedaży w walucie 1  EUR  1–3 m-cy kurs wykonania PUT 4,1200; kurs wykonania CALL 4,2545 - - ryzyko kursowe
wpływ ze sprzedaży w walucie 1  EUR  1–3 m-cy kurs wykonania PUT 4,1250; kurs wykonania CALL 4,2545 - - ryzyko kursowe
- -
Opcje call commodity  
platności za gaz 0,150 FO 1–3 m-cy 712 - - ryzyko cen towarów
platności za gaz 0,502 FO 3–12 m-cy 644 3 - ryzyko cen towarów
platności za gaz 0,038 FO 1–3 lata 630 1 - ryzyko cen towarów
platności za gaz 0,186 FO 3–12 m-cy 569 - - ryzyko cen towarów
platności za gaz 0,084 GO 1–3 m-cy 1 050 - - ryzyko cen towarów
platności za gaz 0,251 GO 3–12 m-cy 955 8 - ryzyko cen towarów
platności za gaz 0,020 GO 1–3 lata 955 1 - ryzyko cen towarów
platności za gaz 5,800 TTF 1–3 m-cy 28 1 - ryzyko cen towarów
platności za gaz 8,650 TTF 3–12 m-cy 27 26 - ryzyko cen towarów
płatności za gaz 0,176 HFO do 1 m-ca 794 - - ryzyko cen gazu
płatności za gaz 0,503 HFO 1–3 m-cy 792 - - ryzyko cen gazu
płatności za gaz 0,416 HFO 3–6 m-cy 732 - 2 ryzyko cen gazu
płatności za gaz 0,118 HFO 6–12 m-cy 750 - - ryzyko cen gazu
płatności za gaz 0,127 GO do 1 m-ca 1 109 - - ryzyko cen gazu
płatności za gaz 0,373 GO 1–3 m-cy 1 097 - - ryzyko cen gazu
płatności za gaz 0,338 GO 3–6 m-cy 1 014 - 13 ryzyko cen gazu
płatności za gaz 0,123 GO 6–12 m-cy 1 053 - - ryzyko cen gazu
40 15
Opcje put commodity  
platności za gaz 0,109 GO 3–12 m-cy 827 - - ryzyko cen towarów
płatności za gaz 0,138 HFO do 1 m-ca 587 - - ryzyko cen gazu
płatności za gaz 0,454 HFO 1–3 m-cy 595 - - ryzyko cen gazu
płatności za gaz 0,222 HFO 3–6 m-cy 545 - - ryzyko cen gazu
płatności za gaz 0,105 GO do 1 m-ca 842 - - ryzyko cen gazu
płatności za gaz 0,373 GO 1–3 m-cy 858 - - ryzyko cen gazu
płatności za gaz 0,211 GO 3–6 m-cy 819 - - ryzyko cen gazu
- -
Swap commodity  
platności za gaz FO 1–3 m-cy 602 - - ryzyko cen towarów
platności za gaz FO 1–3 m-cy 608 - - ryzyko cen towarów
platności za gaz FO 3–12 m-cy 610 - - ryzyko cen towarów
platności za gaz FO 3–12 m-cy 602 1 - ryzyko cen towarów
platności za gaz GO 1–3 m-cy 870 4 - ryzyko cen towarów
platności za gaz GO 3–12 m-cy 893 6 - ryzyko cen towarów
platności za gaz 2 TTF 1–3 m-cy 27 3 - ryzyko cen towarów
platności za gaz 7 TTF 3–12 m-cy 26 17 - ryzyko cen towarów
platności za gaz 4 TTF 1–3 m-cy 28 (10) - ryzyko cen towarów
platności za gaz 2 TTF 3–12 m-cy 27 (5) - ryzyko cen towarów
16 -
Razem
W tym:  183 (288)
wycena pozytywna aktywa 307 105
wycena negatywna zobowiązania (124) (393)
Pobierz plik Excel

HFO – Heavy Fuel Oil; GO – Gasoil; FO – Fuel Oil; TTF – Natural Gas at the Title Transfer Facility

Wycena pozytywna instrumentów pochodnych na koniec okresu jest prezentowana w sprawozdaniu z sytuacji finansowej w odrębnej pozycji aktywów obrotowych. Natomiast wycena negatywna jest prezentowana w sprawozdaniu z sytuacji finansowej w odrębnej pozycji zobowiązań krótkoterminowych. Skutki wyceny otwartych pozycji odnoszone są w wynik finansowy okresu lub bezpośrednio w kapitały w przypadku wystąpienia części skutecznej, stanowiącej efektywne zabezpieczenie zmiany wartości godziwej finansowych instrumentów pochodnych wyznaczonych do zabezpieczenia przepływów pieniężnych. W takim przypadku w momencie realizacji pochodnego instrumentu finansowego i pozycji zabezpieczanej zmniejszeniu lub zwiększeniu ulegają kapitały Grupy, a wartość skuteczna odnoszona jest w rachunek zysków i strat w miejscu powstawania kosztów pozycji zabezpieczanej. Część nieskuteczna oraz wartość godziwa transakcji niewyznaczonych jako transakcje zabezpieczające odnoszona jest w pozostałe pozycje wyniku finansowego danego okresu.

Dane w milionach złotych

Okres od 1 stycznia 2013 do 31 grudnia 2013 Okres od 1 stycznia 2012 do 31 grudnia 2012
Wynik z wyceny pochodnych instrumentów finansowych – niezrealizowany 257 109
Wynik z wyceny pochodnych instrumentów finansowych – zrealizowany (177) (217)
Razem wynik z wyceny pochodnych instrumentów finansowych ujęty w rachunku zysków i strat 80 (108)
w tym:
   ujęty w koszcie zużycia surowców i materiałów (53) 37
   ujęty w pozostałych przychodach i kosztach operacyjnych 168 (116)
   ujęty w przychodach lub kosztach finansowych (35) (29)
Wynik z wyceny pochodnych instrumentów finansowych ujęty w innych całkowitych dochodach – niezrealizowany 72 (250)
Razem wynik z wyceny pochodnych instrumentów finansowych ujęty w kapitałach 152 (358)
Pobierz plik Excel

left arrow Poprzednia nota Następna nota right arrow