Dystrybucja

Podstawową działalność segmentu stanowi przesyłanie gazu wysokometanowego i zaazotowanego, a także niewielkich ilości gazu propan-butan i koksowniczego siecią dystrybucyjną. Ponadto segment prowadzi prace związane z rozbudową i modernizacją sieci gazowej oraz dokonuje przyłączeń nowych klientów, zarówno do istniejącej sieci, jak i do rozbudowywanej.

Dystrybucją gazu ziemnego zajmuje się Polska Spółka Gazownictwa Sp. z o.o. (PSG). Spółka jako Operator Systemu Dystrybucyjnego prowadzi działalność gospodarczą na terenie województw: wielkopolskiego, zachodniopomorskiego, pomorskiego, kujawsko-pomorskiego, mazowieckiego, łódzkiego, podlaskiego, małopolskiego, podkarpackiego, świętokrzyskiego, lubelskiego, śląskiego, opolskiego, dolnośląskiego, lubuskiego, a także częściowo warmińsko-mazurskiego. Spółka ma dominujący udział na rynku dostarczając gaz do odbiorców na terenie całego kraju. Obecnie nie występują okoliczności mogące niekorzystnie wpłynąć na zmianę pozycji konkurencyjnej i wyniki finansowe spółki.

Analiza wyników finansowych w roku 2014

W segmencie Dystrybucja wynik operacyjny wyniósł 1 138 mln zł i był wyższy o 54% w relacji do roku 2013. Natomiast wynik operacyjny powiększony o amortyzację wyniósł 2 002 mln zł i był o 406 mln zł wyższy niż rok wcześniej. Na poprawę wyniku operacyjnego segmentu wpływ miał spadek kosztów operacyjnych o 366 mln w stosunku do roku poprzedniego, który był spowodowany m.in.:

  • spadkiem kosztów z tytułu świadczeń pracowniczych o 229 mln zł (17%), głównie wskutek rozwiązania rezerwy na nagrodę roczną oraz niższymi kosztami związanymi ze zmianą zobowiązań z tytułu nagród jubileuszowych; w 2013 roku wysokie koszty z tego tytułu wynikały ze zmian w systemie emerytalnym oraz zmian pozostałych założeń aktuarialnych,
  • spadkiem kosztów usług obcych o 108 mln zł (12%), głównie w efekcie mniejszych kosztów usług przesyłowych, co związane jest z niższym wolumenem przesyłanego gazu.
DYSTRYBUCJA
mln zł
2014 2013 2012 2011 2010 2009
Przychody segmentu ogółem 4 283 4 250 3 583 3 471 3 538 3 040
Koszty segmentu ogółem -3 145 -3 511 -2 705 -2 687 -2 047 -1 995
EBIT 1 138 739 878 784 1 491 1 045
Aktywa segmentu 14 142 14 067 13 089 12 420 12 228 11 039
Zobowiązania segmentu 2 638 2 879 2 234 1 915 1 932 1 872
 

Segment w liczbach

mln m3 2014 2013 2012 2011 2010 2009
Ilość gazu przesłanego systemem dystrybucyjnym
w jednostkach naturalnych
9 586 10 129 9 923 9 451 10 017 9 113
Gaz wysokometanowy 8 495 8 922 8 816 8 378 8 860 7 915
Gaz zaazotowany 568 610 578 557 608 779
Gaz koksowniczy 520 594 527 513 546 416
Gaz propan-butan-powietrze i propan-butan-rozprężony 2 2 2 3 3 3
 
  2014 2013 2012 2011 2010 2009
Długość sieci bez przyłączy* (tys. km) 123,5 121,6 119,7 117,8 116,3 114,9
Długość sieci z przyłączami* (tys. km) 171,6 169,3 166,9 164,4 162,2 160,3
Liczba odbiorców gazu** (mln szt) 6,82 6,78 6,72 6,69 6,65 6,62
Liczba użytkowników gazu** (mln szt) 7,31 7,51 7,46 7,42 7,39 7,36
 

* Sieci własne.

** Odbiorca – każdy, kto otrzymuje lub pobiera paliwa gazowe na podstawie umowy ze sprzedawcą; Użytkownik – każdy, kto korzysta na własny użytek z gazu na podstawie umowy lub bez umowy z przedsiębiorstwem energetycznym – dotyczy tylko gospodarstw domowych (w tym wspólnoty i spółdzielnie mieszkaniowe).

Otoczenie regulacyjne

Działalność w segmencie Dystrybucji regulowana jest aktami prawa krajowego oraz unijnego. Podstawowe znaczenie dla działalności Grupy w obszarze dystrybucji gazu ziemnego mają:

  • Prawo energetyczne,
  • Rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 28 czerwca 2013 roku w sprawie szczegółowych zasad kształtowania i kalkulacji taryf oraz rozliczeń w obrocie paliwami gazowymi,
  • Ustawa o zapasach ropy naftowej, produktów ropopochodnych i gazu ziemnego oraz zasadach postępowania w sytuacjach zagrożenia bezpieczeństwa paliwowego państwa i zakłóceń na rynku naftowym,
  • Rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 2 lipca 2010 roku w sprawie szczegółowych warunków funkcjonowania systemu gazowego,
  • Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 19 września 2007 roku w sprawie sposobu i trybu wprowadzania ograniczeń w poborze gazu ziemnego.

Działalność dystrybucyjna, jako monopol naturalny, podlega taryfowaniu. Szczegółowe zasady dotyczące kalkulacji taryf określa rozporządzenie taryfowe. Taryfy podlegają zatwierdzeniu przez prezesa URE.

Do 31 lipca 2014 roku w rozliczeniach z odbiorcami PSG obowiązywała „Taryfa nr 1 dla usług dystrybucji paliwa gazowego i usługi regazyfikacji skroplonego gazu ziemnego” zatwierdzona przez prezesa URE w dniu 17 grudnia 2013 roku. W związku z wprowadzeniem od 1 sierpnia 2014 roku obowiązku prowadzenia rozliczeń w jednostkach energii, prezes URE 18 czerwca 2014 roku zatwierdził „Taryfę nr 2 dla usług dystrybucji paliwa gazowego i usługi regazyfikacji skroplonego gazu ziemnego”, która obowiązywała od 1 sierpnia 2014 roku do 31 grudnia 2014 roku.

W dniu 17 grudnia 2014 roku prezes URE zatwierdził „Taryfę nr 3 dla usług dystrybucji paliwa gazowego i usługi regazyfikacji skroplonego gazu ziemnego”, która obowiązywać będzie w okresie od 1 stycznia do 31 grudnia 2015 roku. Nowa taryfa reguluje rozliczenia związane ze szczególnymi warunkami świadczenia usług dystrybucji oraz ujednolica zakres wielkości mocy umownej dla wszystkich oddziałów, która jest podstawą kwalifikacji do grup taryfowych dla odbiorców, u których w miejscach odbioru ciśnienie jest większe niż 0,5 MPa. Średnie stawki opłat za usługę dystrybucji wzrosły o 3%.

Do 31 lipca 2014 roku obowiązywała „Instrukcja Ruchu i Eksploatacji Sieci Dystrybucyjnej” dla PSG. zatwierdzona przez prezesa URE w dniu 23 grudnia 2013 roku. 29 lipca 2014 roku prezes URE zatwierdził nową „Instrukcję Ruchu i Eksploatacji Sieci Dystrybucyjnej”, która obowiązuje od 1 sierpnia 2014 roku. Nowa „Instrukcja Ruchu i Eksploatacji Sieci Dystrybucyjnej” zawiera zmianę sposobu prowadzenia rozliczeń. 30 września 2014 roku spółka wystąpiła do prezesa URE z wnioskiem o zatwierdzenie projektu „Instrukcji Ruchu i Eksploatacji Sieci Dystrybucyjnej” zawierającego zmiany w zakresie zasad współpracy z operatorami innych systemów dystrybucyjnych.

Ryzyka

Ustawodawstwo

Skomplikowane przepisy prawa budowlanego oraz regulacje prawne związane z realizacją przedsięwzięć inwestycyjnych nakładają obowiązek sporządzania skomplikowanych i czasochłonnych dokumentacji projektowych i formalno-prawnych niezbędnych do rozpoczęcia robót budowlanych. Wykonanie powyższych dokumentacji wydłuża czas przygotowania inwestycji i tym samym może wpłynąć na spowolnienie tempa rozwoju spółki.

Polityka taryfowa

Ustalając taryfy prezes URE ogranicza wzrost przychodu regulowanego, będącego podstawą kalkulacji stawek opłat. Powoduje to utratę możliwości uzyskania przez spółkę pełnego, należnego zwrotu z zaangażowanego w działalność kapitału. W rezultacie prowadzi to do obniżenia możliwych do osiągnięcia przychodów za świadczoną usługę dystrybucji.

Konkurencja bezpośrednia

Liberalizacja rynku gazu powoduje, że segment narażony jest na zwiększenie aktywności firm konkurencyjnych. Firmy zajmujące się dystrybucją gazu ziemnego systematycznie rozbudowują swoje sieci gazowe i pozyskują nowych odbiorców. Ponadto pojawiły się firmy, które oferują dostawy gazu ziemnego przy wykorzystaniu skroplonego gazu LNG. Bariery wejścia na ten rynek są zdecydowanie niższe, gdyż inwestycja taka wymaga o wiele niższych nakładów inwestycyjnych oraz nie wymaga podłączenia do systemu gazowego i zapewnienia niezbędnych rezerw przepustowości sieci przesyłowej i dystrybucyjnej. Jednakże ryzyko utraty przez PSG pozycji dominującej jest niskie.

Roszczenia właścicieli nieruchomości

Grupa PGNiG coraz częściej spotyka się z wygórowanymi roszczeniami finansowymi właścicieli terenów, na których dawniej zlokalizowano sieć gazową. Służebność przesyłu stanowi podstawowy sposób ustalenia zakresu korzystania z cudzej nieruchomości przez przedsiębiorstwo przesyłowe, za co właścicielowi przysługuje odpowiednie wynagrodzenie. Roszczenia te generują dodatkowe, często wysokie koszty i mogą negatywnie wpłynąć na wyniki finansowe segmentu.

Źródła zasilania systemu dystrybucyjnego

Sieć dystrybucyjna PSG połączona jest z systemem przesyłowym OGP Gaz-System SA i głównie z niego zasilana. Ograniczenia parametrów przepustowości i ciśnień dostaw paliwa gazowego w systemie przesyłowym utrudniają lub niekiedy uniemożliwiają dalszy rozwój systemu gazowego na znacznym obszarze działania spółki.

Działalność w roku 2014

W 2014 roku PSG kontynuowała realizację 18 projektów w zakresie budowy, rozbudowy i modernizacji sieci dystrybucyjnych, dla których podpisane zostały umowy o dofinansowanie z funduszy unijnych w ramach Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko. Ponadto w 2014 roku spółka realizowała 10 projektów inwestycyjnych w ramach regionalnych programów operacyjnych, z których 8 zostało zakończonych. W 2014 roku PSG realizowała również przedsięwzięcia inwestycyjne we własnym zakresie.

PSG zajmowała się także przyłączaniem do sieci gazowej nowych odbiorców. W 2014 roku spółka przyłączyła 80 tys. nowych odbiorców.

Ponadto spółka realizowała projekty gazyfikacji terenów z wykorzystaniem technologii LNG oraz przestawienie odbiorców gazu propan-butan-powietrze na gaz ziemny dostarczany z należących do PGNiG stacji regazyfikacji LNG. Łącznie na gaz ziemny przestawiono 17 tys. odbiorców.

Planowane działania w roku 2015 i latach następnych

W 2015 roku PSG będzie kontynuować realizację projektów, na które podpisane zostały umowy o dofinansowanie z funduszy unijnych, a także zadania inwestycyjne realizowane we własnym zakresie.

W kolejnych latach spółka koncentrować się będzie na :

  • przyłączaniu odbiorców i rozbudowie infrastruktury,
  • modernizacji sieci,
  • wdrażaniu zintegrowanych systemów IT.

Istotnym czynnikiem wpływającym na działalność spółki jest rozbudowa infrastruktury dla nowych odbiorców. Na niektórych obszarach kraju przyłączanie odbiorców do istniejącej sieci musi być poprzedzone inwestycjami niwelującymi ograniczenia systemowe. Jest to szczególnie istotne w województwach mazowieckim, podlaskim i łódzkim. W tych rejonach planowane są największe inwestycje zwiększające przepustowość istniejących gazociągów. Spółka planuje również gazyfikację miejscowości dotąd niezgazyfikowanych.

Wiek majątku sieciowego spółki w znacznym stopniu przekroczył 40 lat. Wyeksploatowanie majątku sieciowego jest szczególnie istotne w przypadku głównych odcinków sieci wysokiego ciśnienia, od sprawności których zależy zasilanie dużych obszarów kraju. Dlatego spółka będzie zwiększać udział nakładów na modernizację w całym portfelu inwestycyjnym.

Ponadto spółka prowadzi działania w celu rozszerzenia funkcjonalności istniejącej infrastruktury gazowej do zdolności transportu innych gazów, w szczególności wodoru, zarówno pod kątem technologicznym, jak i regulacyjnym. Tego rodzaju modernizacja sieci gazowych umożliwi wprowadzenie nowych usług oraz pozyskanie nowych odbiorców z sektorów energetycznego i motoryzacyjnego, a także innych odbiorców przemysłowych wykorzystujących wodór w procesach technologicznych.

Wdrożenie zintegrowanych systemów informatycznych usprawni zarządzanie spółką o charakterze ogólnopolskim. Zmiany zachodzące w zasadach działania europejskiego rynku gazu wymagają inwestowania w systemy zdolne do automatycznego bilansowania sieci, rozliczania dystrybuowanych ilości gazu i zmian sprzedawcy gazu przez klientów.