33
2010
Raport Roczny
Gaz niekonwencjonalny
Najnowszymi źródłami gazu niekonwencjonalne-
go jest gaz zawarty w łupkach („shale gas”) oraz
gaz uwięziony w izolowanych porach skalnych
(„tight gas”). Skały, w których zawarty jest gaz
ziemny znajdują się na całej kuli ziemskiej, jed-
nakże na skalę przemysłową wykorzystywane są
jedynie w Stanach Zjednoczonych, gdzie wydoby-
cie gazu łupkowego rośnie bardzo intensywnie –
w 1996 roku było to 8,5 mld m
3
, podczas gdy
w 2006 roku już 25 mld m
3
. Obecnie w Stanach
Zjednoczonych ok. 10% wydobycia gazu pochodzi
właśnie z tego rodzaju złóż. W ostatnich latach
wierci się tam nawet 4 tys. nowych otworów,
które pomimo znacznego kosztu są w stanie
dostarczyć stałe ilości gazu nawet przez 30 lat.
Szacuje się, że koszt odwiertu niekonwencjonalne-
go jest o około trzy razy droższy niż w przypadku
złóż konwencjonalnych.
Również w Polsce obserwuje się znaczące zainte-
resowanie gazem łupkowym, który według sza-
cunków zalega na głębokościach od 500 m do 4 km
w strefe ciągnącej się skośnym pasem od środko-
wego Pomorza po Lubelszczyznę, oraz na obszarze
leżącym na przedpolu Sudetów. W ostatnich latach
Ministerstwo Środowiska wydało ponad 40 pod-
miotom przeszło 70 koncesji na poszukiwanie gazu
niekonwencjonalnego w Polsce, z czego około 20%
koncesji posiada PGNiG. Ponadto spółki z Grupy
PGNiG wykonują prace sejsmiczne i wiertnicze na
zlecenie frm zagranicznych, co przyczynia się do
wzrostu przychodów Grupy. PGNiG planuje prze-
znaczyć około 100 – 200 mln zł na poszukiwania
gazu łupkowego w kraju w 2011 roku.
Obecnie frmy zainteresowane tematem gazu
niekonwencjonalnego kończą analizowa-
nie materiałów archiwalnych, pochodzących
z wcześniejszych, dosyć licznych polskich wierceń
geologicznych. Niektóre z nich wykonały również
dodatkowe prace sejsmiczne i badania geoche-
miczne. Na przełomie 2010 i 2011 roku kilka
spółek wykonało pierwsze wiercenia w zakresie
gazu łupkowego – wstępne dane są obiecujące.
Jednakże dopiero w ciągu dwóch, trzech lat bę-
dzie możliwe określenie zasobów gazu łupkowego
w Polsce, a także fzycznych możliwości jego
wydobycia.
W 2010 roku PGNiG zakończyło wiercenie odwiertu
Markowola-1 na Lubelszczyźnie. W związku z tym,
że analiza pomiarów geofzycznych wykazała
prawdopodobieństwo występowania niekonwen-
cjonalnego złoża gazu typu tight gas, wykonano
zabieg hydraulicznego szczelinowania w tym
otworze. Ze względu na brak przemysłowego prze-
pływu gazu odwiert został zakwalifkowany jako
negatywny i przeznaczony do likwidacji. W marcu
2011 roku PGNiG wykonało odwiert Lubocino-1
na złożach w okolicach Wejherowa w północnej
Polsce. Wstępne wyniki wskazują przepływ gazu
na satysfakcjonującym poziomie.
Na koniec 2010 roku PGNiG posiadało 89 konce-
sje na poszukiwanie i rozpoznawanie o łącznej
powierzchni 58 tys. km
2
, 222 koncesji na wydo-
bywanie gazu ziemnego i ropy naftowej w kraju,
9 koncesji na podziemne magazynowanie gazu,
a także 3 koncesje na składowanie odpadów.
W trakcie 2010 roku Ministerstwo Środowiska
przyznało PGNiG 4 nowe koncesje na poszukiwa-
nie i rozpoznanie złóż ropy i gazu oraz 7 nowych
koncesji eksploatacyjnych. Największa liczba
koncesji, na których operuje PGNiG, jest zlokalizo-
wana na południowym wschodzie Polski. Obecnie
prace prowadzone są w trzech rejonach: na terenie
Karpat, Przedgórza Karpat oraz na Niżu Polskim.
Na terenach tych Grupa PGNiG prowadziła prace
w 25 otworach (z czego w 1 otworze wiercenie
zakończono w 2009 roku, a w 2010 wykonano
próby złożowe). Spośród 14 odwiertów o znanych
wynikach złożowych 9 odwiertów zakwalifkowa-
no jako pozytywne (z tego: 6 gazowych, 1 ropny
i 2 gazowo-ropne), a pozostałych 5 odwiertów było
negatywnych.
W 2010 roku na obszarach koncesyjnych na terenie
Karpat, Przedgórza Karpat i na Niżu Polskim
prowadzone były prace geofzyczne, w ramach
których wykonano 1,8 tys. km prac sejsmicznych
2D oraz sejsmikę 3D na powierzchni 595 km
2
.
odwiert
pionowy
(4738 m)
odwiert
poziomy
(1500 m)
tłoczona pod ciśnieniem woda
wypełnia i poszerza szczeliny
piaskowca w promieniu 40 – 100 m
wtłoczone wraz z wodą ziarna piasku zapobiegają
zamykaniu się szczelin umożliwiając pozyskanie gazu
warstwa
gazonośnego
piaskowca
skała
nieprzepuszczalna
Schemat instalacji na złożu niekonwencjonalnym
Obrót
i Magazynowanie Dystrybucja
Energetyka
Ład
korporacyjny
Ryzyka
Pracownicy
Ochrona
środowiska
Grupa PGNiG
Słownik
Kontakt